راهنمای کامل سرطان سینه در خانم‌ ها: علائم،‌ علل، تشخیص، جلوگیری

سرطان سینه در خانم‌ ها

سرطان سینه در خانم‌ ها شایع ترین نوع سرطان است. بیشتر خانم‌ های مبتلا به سرطان سینه بالای 50 سال سن دارند، اما زنان جوانتر نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. از هر 7 زن، 1 نفر در طول زندگی خود به سرطان سینه مبتلا می‌شود.

خوشبختانه اگر سرطان سینه در خانم‌ ها در مراحل اولیه تشخیص داده شود، شانس بسیار زیادی برای بهبودی وجود دارد. به همین دلیل، ضروری است که خانم‌ها به طور مرتب سینه‌های خود چک کنند و همیشه با مشاهده هر گونه تغییری حتی جزئی به پزشک مراجعه کنند.

در موارد نادر، مردان نیز ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• علائم سرطان سینه در خانم‌ ها
• علل بروز سرطان سینه در خانم‌ ها
• تشخیص سرطان سینه در خانم ها
• رفتار با سرطان سینه در خانم ها
• زندگی با سرطان سینه در خانم ها
• جلوگیری از بروز سرطان سینه در خانم‌ ها

علائم سرطان سینه در خانم‌ ها

سرطان سینه در خانم ها می‌تواند چندین علامت داشته باشد، اما اولین علامت قابل توجه، معمولاً پیدا شدن یک توده یا ضخیم شدن بخشی از بافت سینه است. بیشتر توده‌هایی که در سینه تشکیل می‌شوند، سرطانی نیستند، اما به هر حال بهتر است توسط پزشک بررسی شوند. همچنین در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• تغییر در اندازه یا شکل یک یا هر دو سینه
• ترشح مایعات از هر یک از سینه ها که ممکن است رگه‌هایی از خون داشته باشد
• وجود توده یا تورم در هر یک از زیر بغل‌های شما
• فرورفتن پوست روی سینه‌ها، ‌چروک شدن پوست
• راش پوستی روی نوک پستان یا اطراف آن، اگزما، پوسته پوسته شدن یا قرمزی
• تغییر در ظاهر نوک پستان، مانند فرورفتن

درد سینه معمولاً از علائم سرطان سینه نیست.

علل بروز سرطان سینه در خانم‌ ها

علت دقیق بروز سرطان سینه در خانم‌ها هنوز به طور کامل شناخته نشده. با این حال، عوامل خاصی وجود دارد که در افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه موثر هستند. این عوامل عبارتند از:

• سن؛ با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد
• وراثت و سابقه خانوادگی
• سابقه ابتلا به سرطان سینه
• سابقه وجود توده غیرسرطانی (خوش خیم) در سینه
• قد بلند، اضافه وزن یا چاقی بیش از اندازه
• مصرف الکل

سن

خطر ابتلا به سرطان سینه در خانم های بالای 50 سال که در دوران یائسگی هستند به شکل قابل توجهی بیشتر است. حدود 8 مورد از هر 10 مورد سرطان سینه در خانم های بالای 50 سال مشاهده می‌شود.

 سابقه خانوادگی و وراثت

اگر بستگان نزدیک شما سابقه بیماری سرطان سینه یا سرطان تخمدان داشته باشند، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر خواهد بود با این حال ممکن است سرطان سینه به طور کاملا اتفاقی در یک عضو خانوده بدون سابقه سرطان نیز رخ دهد.

ژن های BRCA1 و BRCA2 می‌توانند خطر ابتلا به سرطان سینه و سرطان تخمدان را افزایش دهند. این امکان وجود دارد که این ژن‌ها از طریق والدین به فرزندان منتقل شود. همچنین ژن‌های TP53 و CHEK2 نیز با افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه در خانم‌ ها مرتبط هستند.

سابقه سرطان یا توده

اگر قبلاً مبتلا به سرطان سینه بوده‌اید یا تغییرات اولیه سلول‌های سرطانی غیرتهاجمی در مجاری پستان داشته‌اید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلای مجدد به این بیماری، چه در سینه دیگر خود یا در همان سینه هستید.

وجود توده خوش خیم در سینه به معنای ابتلا به سرطان سینه نیست، اما انواع خاصی از توده‌های سینه ممکن است تا حدودی خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.

برخی تغییرات خوش خیم در بافت سینه، مانند رشد غیرطبیعی سلول‌ها در مجاری (هایپرپلازی مجرای آتیپیک atypical ductal hyperplasia)، یا سلول‌های غیرطبیعی داخل لوب سینه (کارسینوم لوبولار در محل Lobular carcinoma in situ )، نیز می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.

بافت سینه متراکم

سینه‌های ما از هزاران غده ریز به نام لوبول (Lobules) تشکیل شده است که شیر تولید می‌کنند. این بافت غده‌ای تعداد سلول‌های متراکم بیشتری نسبت به سایر بافت‌های بدن دارد که آن را متراکم‌تر می‌کند.

زنانی که بافت سینه متراکم‌تری دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه باشند زیرا سلول‌های بیشتری وجود دارد که امکان سرطانی شدن را دارند.

بافت متراکم سینه همچنین می‌تواند خواندن اسکن سینه یا ماموگرافی را دشوار کند، زیرا هر توده یا ناحیه‌ از بافت غیرطبیعی به سختی دیده می‌شود.

زنان جوان‌تر معمولا سینه‌های متراکم تری دارند. با افزایش سن، میزان بافت غدد سینه کاهش می‌یابد و با چربی جایگزین می‌شود، بنابراین تراکم سینه‌ها کم می‌شود.

هورمون‌ها و داروهای هورمونی

قرار گرفتن در معرض استروژن

هورمون زنانه استروژن گاهی اوقات می‌تواند سلول‌های سرطانی سینه را تحریک کرده و باعث رشد آنها شود. تخمدان‌ها، جایی که تخمک‌ها در آن ذخیره می‌شوند، با آغازه دوره بلوغ شروع به تولید استروژن می‌کنند تا دوره‌های پریود شما را تنظیم کنند.

احتمال دارد ریسک ابتلا به سرطان سینه در خانم ها با میزان استروژنی که بدن در معرض آن قرار می‌گیرد، کمی افزایش یابد. به عنوان مثال، اگر پریود شما در سنین پایین شروع شده و یائسگی دیرتر از زمان معمول اتفاق افتاده باشد، بدن شما مدت زمان طولانی‌تری در معرض هورمون استروژن قرار گرفته‌ است. به همین ترتیب، بچه دار نشدن یا دیر بچه دار شدن ممکن است تا حدودی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.

درمان جایگزینی هورمون (HRT)   Hormone replacement therapy

درمان جایگزینی هورمون یا HRT با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه در خانم‌ ها مرتبط است. همه انواع HRT به جز استروژن واژینال (Vaginal Oestrogen)، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند. البته اگر کمتر از 1 سال HRT مصرف کنید، خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش نمی‌یابد. اما اگر بیش از 1 سال HRT مصرف کنید، نسبت به زنانی که هرگز از HRT استفاده نمی‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه هستید.

افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه پس از قطع مصرف HRT کاهش می‌یابد، با این وجود خطر ابتلا به بیماری برای بیش از 10 سال در مقایسه با زنانی که هرگز از HRT استفاده نکرده‌اند وجود خواهد داشت.

قرص‌های پیشگیری از بارداری

تحقیقات نشان می‌دهد که خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند مقدار کمی افزایش می‌یابد. با این حال، پس از قطع مصرف قرص، خطر کاهش یافته و 10 سال پس از قطع مصرف شرایط به حالت عادی باز می‌گردد.

سبک زندگی

اضافه وزن یا چاقی

اگر یائسگی را تجربه کرده‌اید و دچار اضافه وزن یا چاقی هستید، ریسک ابتلا به سرطان سینه در شما بیشتر خواهد بود. تصور می‌شود که این به میزان استروژن در بدن شما مرتبط است، چرا که اضافه وزن یا چاقی بعد از یائسگی، میزان هورمون استروژن را افزایش می‌دهد.

الکل

نوشیدن الکل خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد. خطر ابتلا به سرطان سینه در افرادی که حتی مقادیر کمی الکل به طور منظم مصرف می‌کنند نسبت به افرادی که اصلا الکل مصرف نمی‌کنند بیشتر است. هرچه الکل بیشتری مصرف کنید، خطر ابتلا به سرطان سینه در شما افزایش می‌یابد.

اشعه Radiation

گفته می‌شود برخی از روش‌های پزشکی که از اشعه استفاده می‌کنند، مانند اشعه ایکس و سی‌تی اسکن، تا حدودی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش ‌می‌دهند.

تشخیص سرطان سینه در خانم‌ ها

پس از معاینه پستان‌ها، در صورت نیاز پزشک شما را برای انجام آزمایش‌های بیشتر به کلینیک تخصصی سرطان پستان ارجاع می‌‌‌‌دهد. آزمایشات تکمیلی ممکن است شامل غربالگری پستان (ماموگرافی) یا گرفتن نمونه کوچکی از بافت پستان برای بررسی زیر میکروسکوپ (بیوپسی) باشد.

روش‌های تشخیص سرطان سینه در خانم‌ها عبارتند از:

• معاینه توسط پزشک عمومی یا متخصص
• انجام آزمایشات در کلینیک سرطان سینه
• ماموگرافی و سونوگرافی
• بیوپیسی Biopsy
• آسپیراسیون سوزنی Needle Aspiration
• بیوپسی سوزنیNeedle Biopsy
• بیوپسی به کمک خلاءVacuume – assisted Biopsy
• اسکن و اشعه ایکسScan and X-ray
• آزمایشاتی برای تعیین انواع خاص درمان

معاینه توسط پزشک عمومی یا متخصص

در صورت مشاهده علائم سرطان سینه، مانند یک توده غیر معمول در سینه یا هر تغییر دیگری در ظاهر، احساس یا شکل سینه‌ها، در اسرع وقت به یک پزشک عمومی یا متخصص مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه خواهد کرد و در صورت نیاز به ارزیابی بیشتر دارد، شما را به یک کلینیک تخصصی سرطان سینه ارجاع می‌دهد.

ماموگرافی و سونوگرافی

در کلینیک تخصصی سرطان سینه برای معاینات دقیق تر از شما دعوت می‌شود تا ماموگرافی انجام دهید؛ ماموگرافی یک عکس رادیوگرافی از سینه شما است. همچنین ممکن است نیاز به سونوگرافی داشته باشید.

پزشک شما ممکن است توصیه کند که فقط در صورتی که زیر 35 سال سن دارید، سونوگرافی سینه انجام دهید. این به این دلیل است که زنان جوان سینه‌های متراکم تری دارند، به این معنی که ماموگرافی به اندازه سونوگرافی در تشخیص سرطان موثر نیست.

سونوگرافی یا اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصویری از داخل سینه‌ها استفاده می‌کند و هر گونه توده یا ناهنجاری را نشان می‌دهد.

همچنین ممکن است متخصص در صورت نیاز به دانستن اینکه آیا توده در سینه شما جامد است یا حاوی مایع است، سونوگرافی سینه را پیشنهاد کند.

بیوپسی Biopsy

بیوپسی در حقیقت نمونه برداری از بافت سینه است. بافت برداشته شده برای انجام آزمایشات دقیق و بررسی سرطانی بودن سلول‌ها گرفته می‌شود.

همچنین ممکن است نیاز به اسکن و آزمایش سوزن (Needle test) بر روی غدد لنفاوی زیر بغل داشته باشید تا مطمئن شوید آیا این غدد نیز تحت تأثیر قرار گرفته‌اند یا خیر.

نمونه‌برداری بافت سینه را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد و این به تصمیم پزشک و وضعیت شما بستگی دارد.

آسپیراسیون سوزنی Needle Aspiration

روش آسپیراسیون سوزنی برای نمونه برداری و آزمایش سلول‌های سینه در تشخیص سرطان یا تخلیه یک توده کوچک پر از مایع (کیست خوش خیم Bengin cyst) استفاده می‌شود. پزشک از یک سوزن کوچک برای استخراج نمونه‌ای از سلول‌ها، بدون برداشتن هیچ بافتی استفاده می کند.

بیوپسی سوزنی Needle Biopsy

بیوپسی سوزنی رایج‌ترین نوع بیوپسی است که نمونه‌ای از بافت توده‌ای در سینه با استفاده از یک سوزن بزرگ گرفته می‌شود. برای این عمل پزشک از بی حس کننده موضعی استفاده می‌کند، به این معنی که در طول نمونه برداری بیدار خواهید بود، اما سینه شما بی‌حس می‌شود.

ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که یک بیوپسی سوزنی هدایت شونده (Guided needle Biopsy) انجام دهید،در این روش سوزن به کمک سونوگرافی، اشعه ایکس یا گاهی اوقات MRI هدایت می‌شود تا تشخیص دقیق و قابل اعتمادتری از سرطان به دست آید.

بیوپسی به کمک خلاء Vacuume – assisted Biopsy

بیوپسی با کمک خلاء، که به عنوان بیوپسی ماموتوم (Mammotome‌ biopsy) نیز شناخته می‌شود، نوع دیگری از بیوپسی است. در طی این عمل، سوزن به یک لوله ساکشن ملایم متصل می‌شود که به گرفتن نمونه و پاکسازی هرگونه خونریزی از ناحیه کمک می‌کند.

آزمایشات بیشتر برای سرطان سینه در خانم‌ ها

اگر سرطان سینه تایید شود، آزمایشات بیشتری برای تعیین مرحله و درجه سرطان و انتخاب بهترین روش درمانی مورد نیاز است.

اسکن و اشعه ایکس

ممکن است برای بررسی گسترش سرطان به سی تی اسکن، اشعه ایکس قفسه سینه و سونوگرافی کبد نیاز باشد. اسکن MRI از سینه نیز ممکن است برای روشن شدن نتایج یا ارزیابی وسعت گسترش بیماری در سینه مورد نیاز باشد. در صورتی که احتمال انتشار سرطان به استخوان‌های شما وجود داشته باشد، نیاز به اسکن استخوان خواهید داشت. قبل از انجام اسکن استخوان، ماده‌ای حاوی مقدار کمی پرتو به نام ایزوتوپ (Isotope) به ورید بازوی شما تزریق می‌شود. اگر سرطان به استخوان‌ها سرایت کرده باشد، این ماده جذب می‌شود و نواحی آسیب دیده استخوان به صورت برجسته در اسکن نشان داده می‌شوند.

آزمایش‌هایی برای تعیین انواع خاص درمان

ممکن است به آزمایشاتی نیاز داشته باشید که نشان دهد آیا سرطان به انواع خاصی از درمان پاسخ می‌دهد یا خیر. نتایج این آزمایش‌ها می‌تواند تصویر کامل‌تری از نوع سرطان شما و نحوه درمان آن را به پزشکان ارائه دهد.

در برخی موارد، سلول‌های سرطان سینه می‌توانند توسط هورمون‌هایی که به طور طبیعی در بدن وجود دارند، مانند استروژن و پروژسترون، تحریک شوند. در این صورت، سرطان ممکن است با توقف اثرات هورمون‌ها یا با کاهش سطح این هورمون‌ها در بدن، درمان شود. این روش با عنوان هورمون درمانی شناخته می‌شود.

در طی آزمایش گیرنده هورمونی، نمونه‌ای از سلول‌های سرطانی از سینه شما گرفته می‌شود و آزمایش می‌شود تا مشخص شود که آیا به استروژن یا پروژسترون پاسخ می‌دهند یا خیر. اگر هورمون بتواند با استفاده از یک گیرنده هورمونی به سلول‌های سرطانی بچسبد، آنها به عنوان گیرنده هورمون مثبت شناخته می‌شوند.

در حالی که هورمون‌ها می توانند رشد برخی از انواع سرطان سینه را افزایش دهند، انواع دیگری از سرطان توسط پروتئینی به نام Human epidermal growth factor receptor 2  (HER2) تحریک می‌شوند.

این نوع سرطان ها را می‌توان با استفاده از آزمایش HER2 تشخیص داد و با داروهایی که اثرات HER2 را مسدود می‌کند، درمان می‌شوند. این نوع درمان به عنوان درمان هدفمند یا Targeted treatment شناخته می‌شود.

مراحل و درجات سرطان سینه در خانم‌ ها

بعد از تشخیص سرطان سینه، پزشکان مرحله بیماری را تعیین می‌کنند. این مرحله اندازه سرطان و میزان گسترش آن را توصیف می کند و چشم انداز درمان را مشخص می‌کند.

Ductal carcinoma in situ گاهی اوقات به عنوان مرحله 0 توصیف می‌شود. مراحل دیگر سرطان سینه، سرطان تهاجمی سینه را توصیف می‌کنند:

مرحله یک Stage 1-

اندازه تومور کمتر از 2 سانتی متر است و غدد لنفاوی زیر بغل تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند. هیچ نشانه‌ای مبنی بر گسترش سرطان در سایر نقاط بدن وجود ندارد.

مرحله دو 2 Stage –

اندازه تومور 2 تا 5 سانتی متر است، غدد لنفاوی زیر بغل تحت تأثیر قرار می گیرند. هیچ نشانه ای مبنی بر گسترش سرطان در سایر نقاط بدن وجود ندارد.

مرحله سه 3Stage –

اندازه تومور 2 تا 5 سانتی متر است و ممکن است به ساختارهای سینه مانند پوست یا بافت‌های اطراف چسبیده باشد، غدد لنفاوی زیر بغل تحت تأثیر قرار می‌گیرند. هیچ نشانه ای مبنی بر گسترش سرطان در سایر نقاط بدن وجود ندارد.

مرحله چهار 4 Stage –

تومور با هر اندازه‌‌ای ممکن است وجود داشته باشد و سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است (متاستاز)

این یک راهنمای ساده شده است. هر مرحله به دسته‌های دیگری تقسیم می‌شود: A، B و C . اگر مطمئن نیستید در چه مرحله‌ای قرار دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

سیستم مرحله‌بندی TNM

سیستم مرحله‌بندی TNM ممکن است برای توصیف سرطان سینه استفاده شود، زیرا می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد تشخیص ارائه دهد:

• T  : اندازه تومور
• N  : آیا سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته است یا خیر
• M  : آیا سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است یا خیر

درجات سرطان سینه Grades of breast cancer

درجه یا گرید ظاهر سلول‌های سرطانی را توصیف می‌کند.

درجه پایین Low Grade (G1) : سلول ها، اگرچه غیرطبیعی هستند، به نظر می‌رسد به کندی رشد می‌کنند.

درجه متوسط Medium Grade (G2) : سلول‌ها غیر طبیعی‌تر از سلول‌های درجه پایین به نظر می‌رسند.

درجه بالا High Grade  (G3) : سلول‌ها بسیار غیرطبیعی‌تر به نظر می‌رسند و احتمال رشد سریع‌تری دارند.

انواع سرطان سینه در خانم ها

انواع مختلفی از سرطان سینه وجود دارد که در قسمت های مختلف پستان ایجاد می شوند. اما سرطان سینه اغلب به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

سرطان غیرتهاجمی پستان (Carcinoma in situ)

این نوع سرطان در مجاری پستان (ductal Carcinoma in situ  یا DCIS) یافت می شود و در بافت پستان اطراف مجاری گسترش نیافته است. سرطان غیر تهاجمی پستان معمولاً در ماموگرافی تشخیص داده می‌شود و به ندرت به صورت توده‌ای در سینه ظاهر می‌شود.

سرطان تهاجمی پستان

زمانی که سلول‌های سرطانی از طریق پوشش مجاری در بافت سینه پخش شده‌اند سرطان سینه تهاجمی خواهد بود. این شایع‌ترین نوع سرطان سینه است.

انواع دیگر سرطان سینه که کمتر شایع هستند عبارتند از:

• سرطان سینه لوبولار تهاجمی (و پیش تهاجمی)
• سرطان سینه التهابی
• بیماری پاژه پستان (Paget`s disease of Breast)

این امکان وجود دارد که سرطان سینه به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد؛‌این اتفاق معمولاً از طریق خون یا غدد لنفاوی زیر بغل صورت می‌گیرد. غدد لنفاوی،‌غدد کوچکی هستند که باکتری‌ها و سلول‌های غده پستانی را فیلتر می‌کنند.

این اتفاق، با عنوان سرطان سینه ثانویه یا متاستاتیک (Metastatic) شناخته می شود.

غربالگری سرطان سینه در خانم‌ ها

غربالگری ماموگرافی، عکس‌برداری با استفاده از اشعه ایکس از پستان است که رایج‌ترین راه برای یافتن تغییر در بافت پستان (ضایعه) در مراحل اولیه به شمار می رود. با این حال، باید توجه داشته باشید که ماموگرافی ممکن است نتواند برخی از انواع سرطان سینه را تشخیص دهد.

در خانم‌هایی با ریسک بیشتر از حد متوسط برای ابتلا به سرطان سینه، ممکن است غربالگری و آزمایش ژنتیکی برای تشخیص زود هنگام بیماری توصیه شود. از آنجا که خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن افزایش می‌یابد، توصیه می‌شود تمام خانم‌ها در بازه سنی 50 تا 70 سال هر 3 سال یکبار برای غربالگری سرطان پستان اقدام کنند.

درمان سرطان سینه در خانم‌ ها

اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان آن را قبل از گسترش به سایر قسمت‌های بدن درمان کرد.

درمان سرطان سینه با ترکیبی از موارد زیر انجام می‌شود:

• عمل جراحی
• شیمی درمانی Chemotherapy
• رادیوتراپی Radiotherapy
• هورمون تراپی Hormone therapy
• درمان هدفمند Targeted treatment

جراحی معمولا اولین درمان خواهد بود و به دنبال آن شیمی درمانی یا رادیوتراپی یا در برخی موارد هورمون درمانی یا سایردرمان‌های هدفمند (Targeted Treatment) صورت می‌گیرد.

نوع جراحی و درمان بعد از آن به نوع سرطان سینه بستگی دارد.

در موارد کمی از ابتلا، سرطان سینه پس از انتشار به سایر قسمت‌های بدن کشف می‌شود. به این نوع سرطان، سرطان متاستاتیک سینه Metastatic Cancer ، سرطان ثانویه یا سرطان پیشرفته گفته می‌شود. متاسفانه این نوع سرطان قابل درمان نیست، بنابراین درمان تنها با هدف تسکین علائم بیماری صورت می‌گیرد.

در انتخاب نوع درمان سرطان سینه موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:

• مرحله و گرید سرطان
• سلامت عمومی بیمار
• سن بیمار ،‌‌ آیا یائسگی را تجربه کرده است یا خیر

سرطان سینه ثانویه Secondary breast cancer

اکثر سرطان‌های سینه در مراحل اولیه کشف می‌شوند. تنها بخش کوچکی از زنان پس از انتشار سرطان سینه به سایر قسمت‌های بدن (متاستاز) متوجه می‌شوند که به سرطان سینه مبتلا هستند. در این صورت، نوع درمان شما ممکن است متفاوت باشد. سرطان ثانویه که سرطان “پیشرفته” یا “متاستاتیک” نیز نامیده می‌شود، قابل درمان نیست.

عمل جراحی

جراحی سرطان سینه به دو صورت انجام می‌شود:

• جراحی حفظ پستان، که در آن تنها توده سرطانی (تومور) برداشته می‌شود.
• ماستکتومی (mastectomy)، که در آن تمام پستان برداشته می شود.

در بسیاری از موارد، بعد از ماستکتومی می‌توان با جراحی ترمیمی سینه را بازسازی کرد.

مطالعات نشان داده‌اند که جراحی حفظ پستان و به دنبال آن رادیوتراپی، به اندازه ماستکتومی کامل در درمان سرطان سینه در مراحل اولیه موفقیت آمیز است.

جراحی حفظ پستان Breast – conserving surgery

جراحی حفظ پستان از لامپکتومی (lumpectomy) یا برداشتن موضعی گسترده، که در آن تومور و کمی از بافت اطراف سینه برداشته می‌شود، تا ماستکتومی جزئی یا کوادرانکتومی (quadrantectomy)، که در آن تا یک چهارم سینه برداشته می‌شود، متغیر است.

مقدار بافت پستان که در این نوع جراحی برداشته می شود به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع سرطان
• اندازه تومور و محل قرارگیری تومور در سینه
• مقدار بافت اطراف تومور که باید برداشته شود
• اندازه سینه‌ها

جراح علاوه بر تومور، بخشی از بافت سالم سینه در اطراف تومور را نیز برمی دارد، تا برای ردیابی سرطان مورد آزمایش قرار گیرد:

• اگر در بافت سالم سلولهای سرطانی وجود نداشته باشد، احتمال بازگشت سرطان بسیار کمتر است.
• اگر سلول‌های سرطانی در بافت اطراف تومور مشاهده شوند، ممکن است نیاز به برداشتن بافت بیشتری از سینه باشد.

پس از انجام جراحی حفظ پستان، معمولاً برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده شیمی درمانی و رادیوتراپی به شما پیشنهاد می‌شود.

ماستکتومی Mastectomy

ماستکتومی عمل جراحی برداشتن تمام بافت پستان از جمله نوک پستان است. اگر علائم واضحی مبنی بر گسترش سرطان به غدد لنفاوی بیمار وجود نداشته باشد، ماستکتومی انجام می‌شود؛ به این ترتیب بافت سینه کاملا برداشته می‌شود و غدد لنفاوی در مجاورت سینه بیوپسی می‌شوند.

اگر سرطان به غدد لنفاوی شما گسترش یافته باشد، احتمالاً به برداشتن (پاکسازی) گسترده غدد لنفاوی از ناحیه زیر بغل نیاز خواهید داشت.

بازسازی Reconstruction

عمل بازسازی سینه یک جراحی برای ایجاد فرم جدید سینه است که تا حد امکان شبیه سینه‌ی دیگر بیمار باشد. بازسازی را می‌توان همزمان با ماستکتومی (بازسازی فوری immediate reconstruction) و یا بعدا (بازسازی تاخیری delayed reconstruction ) انجام داد.

این کار با قرار دادن ایمپلنت سینه یا با استفاده از بافت قسمت دیگری از بدن صورت می‌گیرد.

جراحی غدد لنفاوی Lymph node surgery

برای پی بردن به میزان گسترش سرطان از روشی به نام بیوپسی غدد لنفاوی sentinel استفاده می‌شود. غدد لنفاوی sentinel در حقیقت اولین غدد لنفاوی هستند که سلول‌های سرطانی در صورت گسترش به آنها می‌رسند. آنها بخشی از غدد لنفاوی زیر بغل شما هستند (axillary lymph nodes).

موقعیت غدد لنفاوی sentinel  متفاوت است، بنابراین با استفاده از ترکیبی از یک رادیوایزوتوپ (radioisotope) و یک رنگ آبی شناسایی می‌شوند.

غدد لنفاوی sentinel  در آزمایشگاه بررسی می‌شوند تا ببینند آیا سلول‌های سرطانی وجود دارد یا خیر. این روش نشانگر خوبی برای درک میزان گستردگی سرطان است. اگر سلول‌های سرطانی در غدد sentinel  وجود داشته باشد، ممکن است برای برداشتن غدد لنفاوی بیشتر از زیر بغل به جراحی بیشتری نیاز داشته باشید.

رادیوتراپی Radiotherapy یا پرتودرمانی

در درمان با رادیوتراپی از دوزهای کنترل شده اشعه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. معمولاً رادیوتراپی پس از جراحی و انجام شیمی درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده تجویز می‌شود. اگر به رادیوتراپی نیاز داشته باشید، درمان شما حدود یک ماه پس از جراحی یا شیمی درمانی شروع می‌شود. در این فاصله بدن شما فرصتی برای بهبودی خواهد داشت.

به طور معمول رادیوتراپی 3 تا 5 روز در هفته و به مدت 3 تا 5 هفته خواهد بود و هر جلسه تنها چند دقیقه طول خواهد کشید.

انواع رادیوتراپی

رادیوتراپی یا پرتودرمانی به نوع سرطان سینه و نوع جراحی بستگی دارد. برخی از زنان ممکن است اصلاً نیازی به پرتو درمانی نداشته باشند.

انواع پرتودرمانی عبارتند از:

رادیوتراپی سینه

پس از جراحی حفظ پستان، پرتودرمانی برای کل بافت باقیمانده سینه انجام می‌شود.

رادیوتراپی دیواره قفسه سینه

پس از ماستکتومی، رادیوتراپی روی دیواره قفسه سینه انجام می‌شود.

رادیوتراپی تقویت سینه

ممکن است به برخی از زنان در ناحیه‌ای که بافت سرطانی برداشته شده است، پرتودرمانی با دوز بالا پیشنهاد شود. این کار ممکن است ظاهر سینه بیمار را تحت تاثیر قرار دهد، به خصوص اگر سایز سینه‌ بیمار بزرگ باشد. بعلاوه پرتودرمانی با دوز بالا گاهی اوقات می‌تواند عوارض جانبی دیگری از جمله سخت شدن بافت سینه (فیبروز fibrosis) را به دنبال داشته باشد.

رادیوتراپی غدد لنفاوی

رادیوتراپی روی زیر بغل و ناحیه اطراف آن برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که ممکن است در غدد لنفاوی باشد انجام می‌شود.

عوارض جانبی رادیوتراپی

عوارض جانبی رادیوتراپی عبارتند از:

• تحریک و تیره شدن پوست سینه، که ممکن است منجر به درد و قرمزی پوست شود.
• خستگی مفرط
• تجمع بیش از حد مایع در بازوی شما ناشی از انسداد غدد لنفاوی زیر بازو (ادم لنفاوی Lymphoedema)

شیمی درمانی Chemotherapy

شیمی درمانی شامل استفاده از داروهای ضد سرطان (سیتوتوکسیک cytotoxic) برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است. معمولاً بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که ممکن است هنوز باقی مانده باشند، استفاده می شود. به این شیمی درمانی کمکی (adjuvant chemotherapy ) می‌گویند.

در برخی موارد، ممکن است شیمی درمانی قبل از جراحی انجام شود؛ این روش اغلب برای کوچک کردن یک تومور بزرگ استفاده می‌شود. به این روش  شیمی درمانی neo-adjuvant chemotherapy  می‌گویند.

در شیمی درمانی چندین داروی مختلف استفاده می‌شود و معمولاً 2 تا 3 دارو به طور همزمان تجویز می‌شود. انتخاب دارو و ترکیب آن‌ها به نوع سرطان سینه و میزان گسترش آن بستگی دارد. شیمی درمانی معمولاً به عنوان یک درمان سرپایی انجام می‌شود، به این معنی که بیمار مجبور نیست یک شب را در بیمارستان بگذراند.

داروهای شیمی درمانی معمولاً از طریق سرم به داخل رگ تزریق می‌شوند.

در برخی موارد، ممکن است قرص‌هایی به بیمار داده شود تا در خانه مصرف کند. جلسات شیمی درمانی معمولا هر 2 تا 4 هفته یک بار خواهد بود و بعد از آن بیمار استراحت ‌می کند. هر جلسه درمانی به عنوان یک چرخه شناخته (cycle) می‌شود. پزشک ممکن است تا 8 سیکل شیمی درمانی را برای بیمار تجویز کند.

عوارض جانبی اصلی شیمی درمانی ناشی از تأثیر آن بر سلول‌های سالم و طبیعی مانند سلول‌های ایمنی (immune cells) است. این عوارض عبارتند از:

• عفونت
• از دست دادن اشتها
• احساس بیماری
• مریض شدن
• خستگی
• ریزش مو
• درد در دهان

بسیاری از این عوارض جانبی را می توان با داروهایی که پزشک تجویز می کند، پیشگیری یا کنترل کرد.

داروی شیمی درمانی همچنین می‌تواند تولید استروژن را در بدن شما متوقف کند،. اگر یائسگی را تجربه نکرده‌اید، ممکن است در حین انجام شیمی درمانی، قاعدگی شما متوقف شود. پس از اتمام دوره شیمی درمانی، تخمدان‌های شما باید دوباره شروع به تولید استروژن کنند اما همیشه این اتفاق نمی‌افتد و ممکن است وارد یائسگی زودرس شوید. این احتمال در زنان بالای 40 سال بیشتر است، زیرا آنها به سن یائسگی نزدیکتر هستند.

پزشک با شما درباره تأثیری که درمان بر باروری شما خواهد داشت صحبت خواهد کرد.

شیمی درمانی برای سرطان پستان ثانویه secondary breast cancer

اگر سرطان سینه از سینه و غدد لنفاوی به سایر نقاط بدن گسترش یافته باشد، دیگر شیمی درمانی قادر به درمان سرطان نخواهد بود، اما ممکن است اندازه تومور را کوچک کند، علائم بیماری را تسکین دهد و به طولانی‌تر شدن عمر بیمار کمک کند.

درمان هورمونی Hormone treatment

برخی از انواع سرطان سینه در خانم‌ها توسط هورمون‌های استروژن یا پروژسترون که به طور طبیعی در بدن شما یافت می‌شوند، تحریک و بدتر می‌شوند. این سرطان‌ها با عنوان سرطان‌های گیرنده هورمونی مثبت (hormone receptor-positive cancers) شناخته می‌شوند.

با هورمون درمانی سطح هورمون‌های استروژن یا پروژسترون را در بدن کاهش یافته یا اثرات آن‌ها متوقف می‌شود.

نوع هورمون درمانی بستگی به مرحله و درجه (گرید) سرطان، هورمونی که به آن حساس است، سن بیمار، یائسگی و نوع درمان دیگری که بیمار انجام می‌دهد، دارد.

هورمون درمانی معمولا بعد از جراحی و شیمی‌درمانی انجام می‌شود، اما گاهی اوقات قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و برداشتن راحت‌تر آن ممکن است هورمون درمانی تجویز شود.

همچنین اگر سلامت عمومی شما مانع از انجام جراحی، شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی شود، ممکن است هورمون درمانی به عنوان تنها روش درمان سرطان سینه مورد استفاده قرار گیرد.

در بیشتر موارد، پس از انجام جراحی،‌بیمار به مدت 5 سال یا بیشتر نیاز به هورمون درمانی خواهد داشت.

اگر سرطان سینه بیمار به هورمون‌ها حساس نباشد، هورمون درمانی تاثیری نخواهد داشت.

تاموکسیفن Tamoxifen

تاموکسیفن از اتصال استروژن به سلول‌های سرطانی گیرنده استروژن مثبت جلوگیری می‌کند.  این دارو هر روز به صورت قرص یا مایع مصرف می‌شود.

مهارکننده‌های آروماتاز (Aromatase inhibitors)

اگر بیمار یائسگی را تجربه کرده باشد، ممکن است یک مهارکننده آروماتاز به او پیشنهاد شود. این دارو آروماتاز، ماده ای که به بدن در تولید استروژن بعد از یائسگی کمک می‌کند، را مسدود می‌کند،. استروژن قبل از یائسگی، توسط تخمدا‌ن‌ها ساخته می‌شود. ممکن است 3 مهارکننده آروماتاز ارائه شود که شامل آناستروزول anastrozole ، اگزمستان exemestane  و لتروزول letrozole هستند. این قرص‌ها یک بار در روز مصرف می‌شوند.

ابلیشن یا سرکوب تخمدان Ovarian ablation or suppression

در زنانی که هنوز یائسگی را تجربه نکرده‌اند، استروژن توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود. ابلیشن یا سرکوب تخمدان باعث توقف کار تخمدان‌ها و توقف تولید استروژن می‌شود.

ابلیشن را می‌توان با استفاده از جراحی یا رادیوتراپی انجام داد. این کار تخمدان ها را برای همیشه متوقف می‌کند و به این معنی است که بیمار یائسگی زودرس را تجربه خواهد کرد.

سرکوب تخمدان شامل استفاده از دارویی به نام گوسرلین goserelin  است که یک آگونیست هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین کننده (LHRHa) است.

در حین مصرف این دارو پریودهای بیمار متوقف می‌شود و پس از اتمام درمان، باید دوباره شروع شوند.

اگر بیمار به دوران یائسگی نزدیک باشد (حدود 50 سالگی)، ممکن است پس از قطع مصرف گوسرلین، دیگر دوره های قاعدگی شروع نشوند.

گوسرلین به صورت تزریقی و هر ماه یک بار انجام می‌شود.

درمان هدفمند Targeted therapies

درمان‌های هدفمند داروهایی هستند که نحوه عملکرد سلول‌ها را تغییر می‌دهند و به جلوگیری از رشد و گسترش سرطان کمک می‌کنند اما همه انواع سرطان سینه را نمی توان با درمان های هدفمند درمان کرد.

رایج ترین درمان هدفمندی که برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شود، تراستوزوماب (trastuzumab ) است (که با نام تجاری هرسپتین herceptin نیز شناخته می‌شود).

درمان هدفمند دیگری به نام ameaciclib  که با نام تجاری Verzenios نیز شناخته می‌شود می‌تواند برای درمان انواع خاصی از سرطان سینه استفاده شود. اگر سرطان به سایر قسمت‌های بدن بیمار سرایت کرده باشد یا احتمال عود آن وجود داشته باشد، ممکن است پزشک مصرف این دارو را برای بیمار تجویز کند. این دارو در کنار هورمون درمانی تجویز می‌شود.

برخی از درمان‌های هدفمند از طریق سرم در ورید انجام می‌شوند و برخی دیگر به صورت قرص هستند.

عوارض جانبی درمان‌های هدفمند عبارتند از:

• لرزیدن و احساس ناخوشی
• اسهال
• احساس بیماری و بیمار بودن
• سردرد
• سرفه
• بثورات پوستی

خطر عفونت

برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان سینه می‌توانند فرد را در برابر عفونت‌ها آسیب پذیرتر کنند. در صورت بروز علائم احتمالی عفونت، مانند موارد زیر، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

• تب
• احساس لرز
• احساس بیماری حتی اگر دمای بدن شما نرمال باشد

بیس فسفونات‌ها Bisphosphonates

اگر بیمار در دوران یائسگی باشد، ممکن است بیس فسفونات‌ها (اسید زولدرونیک zoledronic acid  یا کلودرونات سدیم sodium clodronate ) به شما پیشنهاد شود.

تحقیقات اخیر نشان داده است که این داروها به کاهش خطر گسترش سرطان سینه به استخوان‌ها و سایر نقاط بدن کمک می‌کنند. بیس فسفونات‌ها همزمان با شیمی درمانی، به صورت تزریق در رگ یا به صورت قرص به بیمار داده می‌شود.

این داروها به ندرت ممکن است باعث مشکلات کلیوی و استئونکروز (osteonecrosis of the jaw ) فک شوند.

پزشک مزایا و عوارض جانبی احتمالی دارو را قبل از شروع این درمان به بیمار توضیح خواهد داد.

حمایت روانی

مقابله با سرطان می تواند چالش بزرگی برای بیمار، خانواده و دوستان باشد. این بیماری می‌تواند مشکلات عاطفی و عملی جدی ایجاد کند.

بسیاری از زنان مبتلا به سرطان سینه باید با برداشتن بخشی یا تمام سینه خود کنار بیایند که اغلب بسیار ناراحت کننده است. بهتر است در طی زوند درمان از یک مشاور یا روان درمان گر کمک بگیرید.

اگر احساس افسردگی می کنید، با پزشک خود صحبت کنید. مصرف یک دوره داروهای ضد افسردگی ممکن است کمک کننده باشد.

همچنین ارتباط گرفتن با سایر افرا در وضعیت مشابه می تواند کمک کننده باشد.

درمان‌های مکمل

درمان‌های مکمل، درمان‌هایی هستند که می‌توانند به بهبود سلامت جسمی و عاطفی بیمار کمک کنند.

از درمان های تکمیلی در کنار درمان های رایج استفاده می‌شود و عبارتند از:

• تمرینات تنفسی برای کنترل استرس
• ماساژ
• رایحه درمانی
• طب سوزنی

درمان های مکمل می تواند به برخی زنان کمک کند تا با بیماری و روند درمان خود کنار بیایند.

مهم است که با پزشک متخصص سرطان سینه در مورد هر نوع درمان مکمل صحبت کنید تا مطمئن شوید که با درمان متعارف شما تداخلی ندارد.

زندگی با سرطان سینه در خانم‌ ها

تشخیص سرطان سینه در خانم‌ها بسته به مرحله ای که بیماری در آن قرار دارد و نوع درمان می‌تواند زندگی روزمره فرد را از طرق مختلفی تحت تاثیر قرار دهد.

نحوه برخورد افراد با تشخیص بیماری و درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. فرد مبتلا به بیماری سرطان به حمایت نیاز دارد تا بتواند روند زندگی خود را تا حدودی و یا کاملا به صورت نرمال حفظ کند. این حمایت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خانواده و دوستان، که می‌توانند حامی و پشتیبانی قدرتمند برای بیمار باشند
• برقراری ارتباط با افراد دیگر در شرایط مشابه
• داشتن اطلاعات کافی از وضعیت جسمانی خود
• کاهش فشار کار و فشارهای روانی
• صرف وقت برای خود

بهبودی

اکثر زنان مبتلا به سرطان سینه به عنوان بخشی از درمان خود عمل جراحی را انجام می‌دهند. بازگشت به حالت عادی پس از جراحی ممکن است زمان ببرد. مهم است که به خود زمان کافی برای بهبودی بدهید.

در طول دوران نقاهت، از بلند کردن هر جسم سنگین، بغل کردن کودکان و انجام کارهای سنگین خانه خودداری کنید. همچنین ممکن است به شما توصیه شود که رانندگی نکنید.

برخی درمان ها، به ویژه رادیوتراپی و شیمی درمانی، می توانند شما را بسیار خسته کنند. ممکن است لازم باشد برای مدتی برخی از فعالیت‌های عادی خود را متوقف کنید. بهتر است بی رودربایستی از خانواده و دوستان درخواست کمک کنید.

عوارض طولانی مدت

عوارض طولانی مدت در درمان سرطان سینه اگرچه نادر است، اما ممکن است مشکلاتی ایجاد کند، مانند:

• درد و سفتی در بازوها و شانه‌ها پس از جراحی، و سفت شدن پوست این نواحی
• تجمع مایع لنفاوی اضافی که باعث تورم (ادم لنفاوی) می‌شود – اگر جراحی یا رادیوتراپی به سیستم تخلیه لنفاوی زیر بغل آسیب برساند ممکن است رخ دهد.

اگر هر کدام از عوارض طولانی مدت درمان را تجربه کردید، با پزشک خود صحبت کنید.

پیشگیری از سرطان سینه در خانم‌ ها

از آنجایی که علل سرطان سینه به طور کامل شناخته نشده، در حال حاضر نمی‌توان گفت که آیا می‌توان از آن پیشگیری کرد یا خیر. اما اگر خطر ابتلا به این بیماری برای شما وجود دارد، برای کاهش ریسک ابتلا به سرطان سینه کارهایی هست که می‌توانید انجام دهید. مطالعات بسیاری به ارتباط بین سرطان سینه و رژیم غذایی اشاره کرده‌اند. اگرچه نتیجه گیری قطعی وجود ندارد، اما رعایت این موارد مفید خواهد بود:

• حفظ وزن سالم
• ورزش منظم
• کاهش مصرف چربی‌های اشباع شده
• حذف نوشیدن الکل

ورزش منظم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را تقریبا تا یک سوم کاهش دهد. پیروی از سبک زندگی سالم می تواند برای همه بخصوص افراد مبتلا به سرطان مفید باشد. اگر دوران یائسگی را پشت سر گذاشته اید، بسیار مهم است که سعی کنید به وزن سالم برسید و آن را حفظ کنید. به این دلیل که اضافه وزن یا چاقی باعث تولید بیشتر استروژن می شود و می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.

منبع