درباره عطر

عطر چیست؟

به بیان ساده عطر یک ترکیب مایع از عصاره گیاهان‌‌، ادویه‌‌ها و … و همچنین ترکیبات معطر مصنوعی است که برای انتشار بوی خوش بکار می‌رود. اما در حقیقت عطر ترکیب ظریفی از علم و هنر است که هم‌زمان نیاز به درک عمیق از شیمی مولکول‌های رایحه و خلاقیت عطرساز دارد.

درباره عطر : انواع مختلف عطر کدامند؟

عطر بر اساس میزان غلظت ترکیبات معطر‌‌، به 5 گروه اصلی طبقه بندی می‌شود:

• عطر‌‌، پرفیوم یا اکستریت Parfum or extrait
• ادوپرفیوم Eau de parfum
• ادوتویلت Eau de toilette
• ادکلن Eau de cologne
• اوفرش Eau fraiche

عطر‌‌،‌ پرفیوم یا اکستریت Parfum or extrait

• پرفیوم یا عطر دارای غلظتی بین 20 تا 30 درصد ماده روغنی معطر یا اسانس است.
• عطر به این دلیل که حاوی غلظت اسانس بالایی است‌‌، معمولاً گران تر است.
• پرفیوم یا اکستریت معمولاً سنگین‌تر و روغنی‌تر از سایر انواع عطر است و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ماندگاری بوی آن طولانی است؛ به طور متوسط از 8 تا 24 ساعت.

ادوپرفیوم Eau de parfum

• ادوپرفیوم دارای غلظتی بین 15 تا 20 درصد ماده روغنی معطر یا اسانس است.
• ادو پرفیوم در ترکیبات خود درصد بیشتری الکل و آب دارد و به طور کلی ارزان تر از پرفیوم یا عطر است.
• این محصول از عطر سبک تر است و دوام آن به طور متوسط در حدود 4 تا 5 ساعت است.
• ادو پرفیوم رایج ترین نوع عطر و پایه‌ای برای سایر عطرها است.

ادوتویلت Eau de toilette

• ادوتویلت دارای غلظتی معادل 5 تا 15 درصد اسانس است.
• در ادوتویلت غلظت اسانس کم تر و درصد الکل بالاتر است.
• ماندگاری ادوتویلت در مقایسه با پرفیوم و ادوپرفیوم کم تر و چیزی حدود 2 تا 3 ساعت است.
• ادوتویلت ارزان تر از گزینه‌های قبلی و برای استفاده روزمره مناسب است.

ادکلن Eau de cologne

• ادکلن دارای غلظت ۲ تا ۴ درصد اسانس روغنی است.
• ادکلن در مقایسه با سایر انواع عطر رقیق‌تر است و فرمولاسیون سبک‌تری دارد.
• آقایان معمولا از ادکلن به عنوان عطر بعد از اصلاح (افترشیو After Shave) یا اسپلش استفاده می‌کنند.
• رایحه ادکلن ماندگاری بسیار کمی دارد و چیزی حدود 2 ساعت یا کمی بیشتر دوام می‌آورد.

اوفرش Eau fraiche

• Eau fraiche دارای غلظت 1 تا 3 درصدی ماده معطر روغنی یا اسانس است.
• Eau Fraiche کمترین غلظت اسانس را در بین انواع عطرها دارد و به جای الکل با آب رقیق می‌شود.
• اوفرش برای مه پاشی یا اسپلش بکار می‌رود، بسیار سبک است و در عرض یک ساعت از بین می‌رود.

درباره عطر : عطر چگونه تولید می‌شود؟

فرآیند تولید عطر شامل جمع آوری، استخراج و ترکیب محصول است. مواد اولیه یا مواد خام در عطرسازی از مواد گیاهان، ادویه‌ها ،‌گلها و میوه‌ها و عصاره‌ چرب محصولات حیوانی به دست می‌آید.

برای دستیابی به رایحه مورد نظر، عطرسازان از تکنیک‌‌های مختلفی مانند استخراج، تقطیر، جذب کردن یا استخراج با حلال استفاده می‌کنند. روش‌ استخراج ممکن است بر اساس مواد تشکیل دهنده متفاوت باشد، تهیه اسانس از گل‌ها اغلب به فرآیندهای ظریف و زمان‌بر مانند enfleurage نیاز دارند، در حالی که می‌توان برای به دست آوردن اسانس‌ مرکبات از روش پرس سرد استفاده کرد.

استخراج اسانس

تقطیر رایج ترین روش برای استخراج عطر است. در تقطیر با بخار یا تقطیر خشک، مواد را با دمای بالا گرم می‌کنند و به کمک گاز متراکم می‌کنند تا اسانس مورد نظر آزاد شود و سپس اسانس بدست آمده سرد و مایع می‌شود. برای برخی از مواد ظریف‌تر، از روش تقطیر آب استفاده می‌کنند که در آن مواد گیاهی در آب جوش قرار می‌گیرد.

راه دیگر استخراج اسانس استفاده از حلال است. در این روش، به ماده اولیه، یک حلال اضافه کرده و یک ترکیب معطر مومی ایجاد می‌شود. سپس آن را با الکل مخلوط می‌کنند تا اسانس‌ آزاد شود. این روش به دلیل هزینه بالا و صرف زمان طولانی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درExpression‌‌  یا پرس کردن مواد خام فشرده می‌شوند. این روش برای استخراج اسانس از پوست میوه‌های تازه و اجزای حساس به حرارت به کار می‌رود.

راه دیگرخیساندن و غوطه وری مواد در روغن‌های حامل است. روغن‌های حامل به عنوان حلال عمل می‌کنند و مولکول‌های سنگین‌تر و بزرگ‌تر گیاه را جذب می‌کنند.

روش بعدی، جذب کردن یا Enfleurage است که دیگر به صورت تجاری استفاده نمی‌شود.

روش دیگری نیز برای دست یابی به اسانس با نام مخلوط کردن وجود دارد که روغن‌ها را بر اساس فرمول خاصی مخلوط می‌کنند. سپس اسانس روغنی بدست آمده با الکل مخلوط می‌شود. حجم الکل مصرفی بستگی به نوع عطر دارد زیرا میزان الکل در پرفیوم، ادوپرفیوم، ادوتویلت، ادکلن و اوفرش متفاوت است.

درباره عطر : ترکیب و ساختار عطر

عطرسازان عطرها را با ترکیب استادانه مواد طبیعی و مصنوعی، طراحی می‌کنند. مواد اولیه عطرها را می‌توان در خانواده‌های مختلف بویایی مانند گلی، شرقی، چوبی یا تازه طبقه بندی کرد. ترکیب هماهنگ این مواد اولیه یا مواد خام باعث ایجاد روایح‌‌ منحصر به فرد می‌شود که سلیقه‌‌های مختلف را جذب کرده و احساسات خاصی را برمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انگیزد.

عطر از سه بخش ساختاری تشکیل شده است که به مرور ظاهر می‌شود:‌‌

• نت‌‌های آغازین، ابتدایی یا بالایی
• نت‌‌های میانی یا نت‌‌های قلب
• نت‌‌های پایانی یا نت‌‌های پایه

وجود یک نت ممکن است درک و دریافت ما از نت دیگری را تغییر دهد. نت سر یا نت بالایی که رایحه اولیه را ارائه می‌دهد و اولین تاثیر را از عطر ایجاد می‌کند، دارای ویژگی‌‌های زیر است:

نت‌های آغازین از مولکول‌های سبک و کوچکی تشکیل شده‌اند که رایحه‌ای تازه و قوی دارند اما به سرعت تبخیر می‌شوند. معمولاً عمر نت‌های ابتدایی چیزی بین 5 تا 30 دقیقه پس از اسپری کردن عطر است.

از انواع مرکبات (لیمو، پرتقال و …)، میوه‌‌های سبک (مانند توت‌‌ها) و گیاهان دارویی (از جمله مریم گلی و اسطوخودوس) به عنوان نت‌های بالایی استفاده می‌شود.

نت میانی یا نت قلب، بدنه اصلی رایحه عطر را ایجاد می‌کند. این نت‌ها از مولکول‌های پیچیده‌تری نسبت به نت‌های بالایی تشکیل شده است و رایحه‌ای ملایم، گرد و متعادل‌تر دارد.

نت‌های قلب 20 تا 60 دقیقه پس از اسپری کردن عطر ظاهر شده و معمولاً 2 تا 4 ساعت ماندگاری دارند.

نت‌های میانی از گل‌ها و ادویه‌های قوی تر مانند علف لیمو، گل رز، شمعدانی، یاس، جوز هندی، اسطوخودوس، دارچین و گشنیز و مانند این‌ها تشکیل می‌شوند.

سرانجام نت پایه به نت میانی می‌پیوندد تا بدنه اصلی رایحه عطر را تقویت و عمیق‌تر کند و ماندگاری ایجاد کند. این نت‌‌ها از مولکول‌‌های سنگین و بزرگ تشکیل شده اند تا طبیعتی غنی و صیقلی به عطر ببخشند.

نت‌‌های پایه معمولاً تا 30 دقیقه پس از استفاده یا در هنگام خشک شدن عطر قابل درک نیستند. برخی از آنها می‌توانند بیش از 24 ساعت پس از استفاده دوام بیاورند.

نت‌‌های پایه رایج عبارتند از چوب سدر، چوب صندل، وانیل، عنبر، نعناع هندی، خزه بلوط و مشک.

درباره عطر : چرا از عطر استفاده می‌کنیم؟

همانطور که همه می‌دانیم عطر برای افزایش جذابیت و بالا بردن اعتماد به نفس و همچنین خوشبو و معطر شدن بدن و لباس بکار می‌رود. بعلاوه تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که عطرها با بهبود خلق و خو‌‌، کاهش اضطراب و استرس‌‌، افزایش عملکرد شناختی و بهبود خواب و سلامت و تندرستی ما ارتباط دارند.

همچنین ارتباطاتی میان روایح دلپذیر و عطرها و افزایش آستانه تحمل درد‌‌، از طریق فعال‌سازی مسیرهای اپیوئیدی شناسایی شده است.

منبع