عطر آروماتیک چیست؟
نتهای آروماتیک در عطر سازی کدام‌ها هستند؟
عطر آروماتیک به عطرهایی گفته می‌شود که بیشتر از نتهای گیاهی هربال و بوتانیکال مانند آویشن، مریم گلی، رزماری، زیره و اسطوخودوس تشکیل شده‌اند. رایحههای آروماتیک یا معطر که اغلب با نتهای مرکبات و ادویه‌ها ترکیب می‌شوند، کیفیتی تازه‌تر دارند. اکثر ادکلن‌های مردانه کلاسیک رایحههای آروماتیک هستند.
برای مشاهده یا خرید عطرهایی با رایحه آروماتیک کلیک کنید.
نمادین‌ترین عطر آروماتیک در تاریخ عطر، 4711 است.
در کنار چوب‌ها، آروماتیک‌ها جزو اولین ترکیباتی هستند که در تهیه عطر استفاده می‌شدند. در دوران باستان، این گیاهان تازه برای تهیه موادی برای خوردن، سوزاندن یا مالیدن روی پوست جمع آوری می‌شدند. بیش از 5000 سال پیش، نتهای آروماتیک جایگاه ویژه‌ای را در ساخت عطرها به خود اختصاص دادند. کاهنان مصری مجسمه خدایان را با ترکیبات معطر می‌شستند. یونانی‌ها از گیاهان معطر محلی استفاده می‌کردند و پونه کوهی، آویشن یا مرزنجوش از مواد ضروری در تهیه عطرمحسوب می‌شد.
در قرون وسطی، عطر هنوز هم عملکرد دارویی بسیار قوی داشت. باغ‌هایی برای پرورش سبزیجات معطر از جمله گیاهان دارویی مانند مریم گلی، بابونه یا ترخون در همه صومعه‌ها پدیدار شدند و این شروع گیاه درمانی بود.
با آغاز قرن هجدهم نتهای آروماتیک نقش تازه‌ای در عطرسازی پیدا کردند. اولین عطر آروماتیک، ادکلنی است که در سال 1709 توسط جووانی ماریا فارینا Giovanni Maria Farina ایتالیایی ساخته شد. این ترکیب پرانرژی کاملا متفاوت از رایحههای سنگین و مجلل آن زمان که بر پایه سیوت یا عنبر بود طراحی شد. این عطر در واقع یک هیدرولات hydrolat مخلوط با ادویه بود که در آن مرکبات و گیاهان معطر از جمله مرزنجوش، آویشن، رزماری و همچنین ریشه گلپر، افسنطین و اسطوخودوس ترکیب شده بودند.
کدام نتها، نتهای آروماتیک در عطر سازی هستند ؟
**در عطرسازی، اصطلاح «آروماتیک» برای مشخص کردن تمام گیاهان تازه‌ای که در ترکیب یک عطر نقش دارند استفاده می‌شود. حالا اگر همین نتها به جای گیاه تازه از گیاه خشک گرفته شوند شرایط تغییر خواهد کرد.**
آروماتیک یک خانواده بویایی از مواد اولیه طبیعی و تازه مانند رزماری، ریحان، نعنا، انیسون ستاره‌ای، اسطوخودوس، مریم گلی و … است. به طور خلاصه، تمام گیاهان و گیاهان معطر که در باغ‌ها و کابینت خانه ما یافت می‌شوند و رایحه عطری آنها در عطر استفاده می‌شود آروماتیک نامیده می‌شوند.
در ساخت نتهای آروماتیک طیف گسترده‌ای از گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شرح بویایی خانواده آروماتیک‌ها
نتهای آروماتیک عموماً عطرهایی را تداعی می‌کنند که شیرین، تازه و نشاط‌آور هستند. این تفاوت‌های ظریف، شخصیت نسبتاً پرانرژی و پویای این خانواده عطری را نشان می‌دهد. جنبه‌ی بارز و خام آروماتیک‌ها آن را به نمادی از رایحههای مردانه و همتای نتهای گلی برای عطرهای میوهای و آبدارزنانه تبدیل کرده است.
دسته بندی عطرها با نتهای آروماتیک دشوار است زیرا تفاوت‌های ظریف میان نتهای آروماتیک وجود دارد،رایحههای منتول دار و باطراوت، نت‌‌هایی با جنبههای کافور مانند و دارویی، تزئینات ظریف نتهای انیسون با جنبههای علفی و تندی ظریف و نامحسوس کار را دشوار می‌کند.
ترکیبات عطر آروماتیک
نتهای آروماتیک، تفاوت‌های ظریف بسیار قدرتمند و گاه بسیار فرار ایجاد می‌کنند. آنها اغلب در نتهای بالا یا میانی هرم بویایی یک عطر یافت می‌شوند. گاه در پایه عطرهای میوهای مردانه، این وجه کاملا با آکوردهای سرخس و عطرهای مرکبات هماهنگ است. اما جنبه جاودانه و جهانی آروماتیک‌ها آنها را به یک ضرورت برای بیدار کردن عطر یک گل، برای تعالی رنگ‌‌های تند یا تقویت یک ترکیب چوبی تبدیل می‌کند. همچنین نتهای آروماتیک کاملا هماهنگ در عطرهای دریایی ادغام می‌شوند تا ظرافت‌های تازه و آفتابی عطر را آشکار کنند. آنها همچنین می‌توانند در عطرهای شایپری و کهربایی به کار می‌روند تا طراوت بیشتری به ارمغان بیآورند.
منابع آروماتیک مورد استفاده در عطرسازی کدامند؟
چهار دسته اصلی از منابع آروماتیک وجود دارد که در تولید عطرهای مدرن استفاده می‌شوند. این منابع عبارتند از:
- گیاهان
- حیوانات
- منابع طبیعی
- منابع مصنوعی
استفاده از گیاهان معطر در عطر آروماتیک
از دوران باستان تا به امروز، انواع گیاهان معطر به عنوان منبعی برای تهیه اسانس‌ها و ترکیب‌های معطر و آروماتیک مورد استفاده قرار گرفته‌اند. حتی امروزه، آنها بزرگترین منبع اسانس‌های مورد استفاده در عطرسازی به شمار می‌روند.
گیاهان آمالگام‌های آلی به نام متابولیت‌های ثانویه تولید می‌کنند. این ترکیبات از آنها در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند و سبب جذب گرده افشانی می‌شود. هر بخش از گیاه می‌تواند منبعی برای تهیه اسانس در عطر آروماتیک باشد.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : پوست درختان
دارچین، کاسکاریلا cascarilla و ریشه ساسافراس sassafras root سه گونه رایج از پوست خشک درخت هستند که در ساخت عطرها استفاده می‌شوند. برخی دیگر از انواع پوست درخت آروماتیک عبارتند از: چوب صندل، رزوود، چوب آگار، چوب سدر، توس، کاج و سرو کوهی.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : گل‌ها و شکوفه‌ها
گل‌ها و شکوفه‌ها رایج‌ترین اسانس‌ها در عطرسازی هستند. یکی از با ارزش ترین عناصر یک عطر خوب، گل رز است که به عنوان “ملکه گل‌ها” شناخته می‌شود. استفاده از گل رز در عطر به تمدن‌های روم باستان و یونان برمی‌گردد.
یاس یکی دیگر از اسانس‌های خالصی است که به هر عطری کیفیت می‌بخشد. هر دو گونه یاس ویکتوریا و یاس پارما ویولت قرن‌ها به دلیل رایحه متنوعشان در عطرها و داروها کاربرد داشته‌اند.
رایحه آروماتیک شکوفه پرتقال به طور سنتی در سراسر جهان با مراسم عروسی همراه است. روغن شکوفه پرتقال که به نرولی معروف است به افتخار شاهزاده ایتالیایی نرولی که معروف بود دستکش‌هایش را با این رایحه گرانبها معطر می‌کند، نامگذاری شد.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : رزین‌ها
از نظر تاریخی، این ترکیبات باستانی عناصر پایه در تهیه بخور و ضد عفونی کننده‌های پزشکی به شمار می‌روند. کندر، لبدانوم، مر، بلسان پرو (درخت حنا) و بنزوئین صمغ‌هایی هستند که در عطرهای طبیعی استفاده می‌شوند، در مقابل رزین‌های کاج و صنوبر برای استفاده در رایحههای سینتتیک ترجیح داده می‌شوند.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : برگ‌ها و شاخه
برگ‌ها و شاخه‌های برخی از گیاهان همان عنصری هستند که نتهای “سبز” موجود در بسیاری از عطرها را می‌سازند. برخی از محبوب‌ترین عناصر این دسته عبارتند از: برگ اسطوخودوس. پاتچولی، مریم گلی، بنفشه، رزماری و مرکبات.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : میوه‌ها
میوه‌های موجود در عطرسازی، عطر خود را از پوست‌شان می‌گیرند. پرکاربردترین میوه‌ها در عطر عبارتند از: پرتقال، لیمو و لیمو ترش. از اسانس پوست گریپ فروت نیز در عطرسازی استفاده می‌شود، اما به صورت سنتز شده، زیرا برخلاف اسانس پوست طبیعی، گوگرد ندارد و وقتی تجزیه می‌شود بوی نامطبوعی نخواهد داشت.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : ریشه، ریزوم و پیاز
سه عنصر اصلی مورد استفاده در این دسته عبارتند از: ریزوم‌های زنبق (یک ساقه گیاهی زیرزمینی اصلاح شده)، ریشه وتیور و ریزوم‌‌هایی از خانواده زنجبیل.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : دانه‌ها
رایج‌ترین دانه‌های مورد استفاده در عطرسازی عبارتند از: دانه تونکا، دانه هویج، گشنیز، زیره سیاه، کاکائو، جوز هندی، گل جوز، هل و بادیان.
گیاهان آروماتیک در عطرسازی : چوب‌ها
این گروه از آروماتیک‌ها نتهای پایه اکثر عطرها را تشکیل می‌دهند. گلسنگ‌ها (قارچ‌ها و جلبک‌هایی که با هم رشد می‌کنند) مانند خزه‌های بلوط و خزه درختان، روایح پوست خشک درختان، خزه‌های ساحل دریا و شاخ و برگ‌ها در این خانواده قرار می‌گیرند. چوب صندل، گل سرخ، چوب آگار، توس، سرو، سدر و کاج پرمصرف‌ترین عناصر چوبی برای طراحی رایحه یک عطر آروماتیک هستند.
منابع حیوانی مورد استفاده در عطرسازی آروماتیک
عنبر Ambergis
عنبر در واقع ترشحات نهنگ اسپرم و ترکیبی بسیار ارزشمند است که سال‌‌ها در عطرسازی مورد استفاده قرار داشت. عنبر یا عنبرسائل رایحه‌ای شیرین و خاکی دارد اما امروزه فقط به صورت مصنوعی یافت می‌شود.
مشک سیوت Civet Musk
این منبع معطر از کیسه‌های معطر سیوت‌ها که نوعی گربه آفریقایی هستند، به دست می‌آید. این ماده معطر زمانی بسیار محبوب بود، اما امروزه استفاده از آن به دلیل افزایش استفاده از مشک مصنوعی رو به کاهش است.
کاستوروم Castoreum
این ماده معطر که در نتهای پایه عطر برای ایجاد رایحه چرمی استفاده می‌شود، از کیسه‌های دو گونه سگ آبی آمریکای شمالی و اروپایی مشتق شده است. سگ‌های آبی این رایحه را به منظور نشان دادن قلمرو از خود متصاعد می‌کنند.
هیراسیوم Hyraceum
این رایحه ترکیبی از مشک، کاستوریوم، مشک سیوت، تنباکو و آگاروود است و از فضولات سنگ شده Rock Badger. یا گورکن عسل خوار آفریقایی و آسیایی گرفته شده است.
مشک Musk
این ماده معطر که از غده آهوی مشک نر هیمالیا گرفته می‌شود امروزه جای خود را به مشک‌های مصنوعی داده است. مشک‌های مصنوعی یا سنتتیک را “مشک سفید” نیز می‌گویند.
اگردرمورد استفاده از مشک در عطر سازی مطالب بیشتر می‌خواهید کلیک کنید.
منابع مصنوعی مورد استفاده عطرسازی
مشک‌های سفید یکی از پرکاربردترین انواع آروماتیک‌های مصنوعی هستند و رایحه‌ای شبیه به رایحه مشک آهو دارند. آنها رایحه‌ای تمیز، نرم و شیرین دارند و در انواع عطرهای تجاری یافت می‌شوند. در درجه اول، از مشک سفید به عنوان پس زمینه‌ای خنثی برای نتهای میانی استفاده می‌کنند.
مواد مصنوعی افزودنی در عطر عبارتند از: آلدئیدها aldehydes (که با استفاده در شانل شماره 5 معروف شده است)، یونون‌ها ionones (نتهای بنفش)، سالیسیلات‌ها salicylates، استات‌ها acetates ، کتون‌‌ها acetates ، الکل‌‌ها، استرهای مختلف esters و موارد دیگر، که مجموعه‌ای از خلاقیت‌های هنری بی حد و حصر را در اختیار عطرساز قرار می‌دهند.
آروماتیک‌ها در عطرسازی
بسیاری از رایحههای گارمند مانند روایح وانیلی، دارچین و گل‌ها در ترکیب با آروماتیک‌ها ایجاد می‌شوند. ترکیب آروماتیک به هر آمالگام شیمیایی گفته می‌شود که دارای رایحه‌ای فرار باشد تا بتواند به سیستم بویایی در قسمت بالایی بینی منتقل شود. همچنین آروماتیک به ترکیبات خوشبو و معطر گفته می‌شود که ذرات آن دارای وزن مولکولی کمتر از 300 هستند.
از نظر شیمیایی، آروماتیک‌ها دسته بزرگی از مولکول‌ها با یک حلقه مسطح از اتم‌ها هستند که با پیوندهای متناوب منفرد و دوتایی یا حلقه‌های بیشتری در ساختارشان متصل شده‌اند. یکی از جنبههای تعیین کننده مربوط به فرآیندی است که به عنوان تشدید (resonance) شناخته می‌شود، که در آن پیوندهای متناوب به اتم‌های حلقه اجازه می‌دهد تا الکترون‌ها را به اشتراک بگذارند.
بسیاری از ترکیبات معآروماتیک عطر مشتقات بنزن (benzene) هستند که به دلیل خواص ترکیبی عالی‌شان به طور گسترده در عطرسازی به کار می‌روند. این عنصر که به عنوان فنلی اتانول (phenlyethanol) شناخته می‌شود، یک عنصر اصلی در روغن گل رز است و برای ساخت آن نیاز به جایگزینی گروه‌های دیگر با اتم‌های هیدروژن است.
این آمالگام‌ها را می‌توان در غذا، شراب، ادویه‌ها، عطرها، اسانس‌ها و رایحه گل‌ها یافت. بسیاری از آنها در طول رسیدن میوه‌ها تشکیل می‌شوند. عطرهای زنانه نسبت به عطرهای مردانه دارای سطوح بالاتری از ترکیبات آروماتیک هستند.
نگاهی به چند عطر آروماتیک
عطرهای آروماتیک، رایحه‌هایی تازه و تمیز هستند که نتهای گیاهی از جمله اسطوخودوس، مریم گلی، نعناع و رزماری و غیره را با هم ترکیب می‌کنند! با توجه به ویژگی‌های نشاط‌آور و نیروبخشی که این گیاهان به ارمغان می‌آورند، نتهای آروماتیک اغلب برای تقویت یا بیدار کردن رایحههای مرکبات، خنک، شیرین یا گرم اضافه می‌شوند.
بهترین عطرهای آروماتیک :
عطر آروماتیک مرکباتی
AROMATICS BY CLINIQUE
Aromatics توسط Clinique در دهه 1970 منتشر شد و از همان ابتدا مورد استقبال مردم قرار گرفت. ترکیب منحصربه‌فرد آن از نتهای بالایی گیاه مارچوبه، مریم گلی و بابونه احساسات شما را بیدار می‌کند، قبل از اینکه با یک دسته گل شمعدانی، رز و یاس به زیبایی متعادل شود. فقط یک اسپری عطر کافی ست و دقیقاً خواهید فهمید که چرا این عطر تا این اندازه محبوب است!
POLO DEEP BLUE از برند رالف لورن
آزادی، ماجراجویی، تجربه جهان و زندگی عالی! همان طور که از نامش پیداست پولو دیپ بلو اثر رالف لورن از این قاعده مستثنی نیست و هر مردی را تشویق می‌کند تا مرزهای زندگی را پشت سر بگذارد. آیا برای ماجراجویی بعدی خود آماده هستید؟ چند اسپری از این عطر با طراوت گریپ فروت، مریم گلی و نعنا هندی شما را در مسیر درست خود قرار می‌دهد!
عطر آروماتیک خنک
AROMATIC GREENS BY DAVID BECKHAM
AROMATIC GREENS از برند دیوید بکهام با طراوت، پرانرژی و خنک است، کمی شبیه خود آقای بکهام! این رایحه با الهام از سفر و تجربیات خود دیوید بکهام طراحی شده است پس اگر به جایی سرسبز سفر می‌کنید، باید این ادکلن را در چمدان خود داشته باشید. حتی اگر سفر نمی‌روید هم رایحه AROMATIC GREENS با نتهای تازه و پر انرژی لیمو، نعنا و ابسینت (absinthe ) شما را به آنجا خواهد برد.
COOL WATER MAN از برند دیویدوف
Cool Water Man اثر Davidoff با الهام از قدرت اقیانوس و امواج طراحی شده است. طراوت نعنا و اسطوخودوس در این عطر آرام بخش است. سپس نتهای خزه بلوط و چوب صندل ظاهر شده و پایه‌ای مردانه از کهربا و مشک را آشکار می‌کنند. رایحه این عطر خوشبوی جذاب درست مانند خاطره یک روز در ساحل روی لباس باقی می‌ماند. یک رایحه تابستانی فوق العاده!
عطر آروماتیک شیرین
Y LE PARFUM BY YSL
با Y le Parfum نسخه تیره تر و چوبی تر ادکلن مردانه Y است. این رایحه به طرز هوشمندانه‌ای شور و نشاط مرکبات و نتهای سبز را در هم آمیخته و آن را با دانه تونکا تند و چوب سدر گرم می‌کند. رایحه‌ای قدرتمند و اغوا کننده که اعتماد به نفس بالایی را القا می‌کند.
RALPH’S CLUB از برند RALPH LAUREN
این عطر طراحی شده تا بهترین شب زندگی شما باشد. یکبار امتحان کنید و دیگر ن‌‌می‌خواهید بدون Ralph’s Club از Ralph Lauren باشید! با نتهای نشاط‌آور اسطوخودوس، مریم گلی و شمعدانی، احساسی از سرحالی و خنکی دارید و به لطف گرمای چوب سدر و وتیور ، این رایحه اغواکننده شما را کاملا جلب خواهد کرد.
عطر آروماتیک گرم
GERANIUM BALSAMIC NOTE BY BOHOBOCO
شما دقیقا می‌دانید که از یک بطری کلاسیک و پیچیده، چه نوع عطری را باید انتظار داشته باشید. قبل از اینکه چوب سدر و مشک گرمای شدیدی را به ارمغان بیاورند که تقریباً اعتیادآورتر از آن است که در مقابل آن مقاومت کنید، آماده باشید تا زمانی که نتهای نیروبخش توت درخت بیلیف و برگ بو شما را سرحال می‌کند، شاداب شوید.
COSTA AZZURA BY TOM FORD
رویای روزهای بی دغدغه و آب و هوای آفتابی! خود تام فورد این عطر را به‌عنوان تسخیر «حال و هوای آرام دریای مدیترانه» توصیف می‌کند. نتهای مرکباتی و آروماتیک همراه با نتهای چوب و جلبک دریایی، میل شدیدی برای یک سفر ساحلی در خود احساس خواهید کرد.
