نقش اسانس در عطرسازی

قرن‌هاست که انسان‌ها برای تهیه اسانس در عطرسازی، از گیاهان مختلف استفاده می‌کنند. اسانس‌ها یا روغن‌های ضروری درواقع همان برگ‌ها، ساقه‌ها، گل‌ها و میوه‌ها به صورت مایع هستند.

ما امروزه موادی را به عنوان اسانس می‌شناسیم که 100% طبیعی باشند. این کاملا درست است، چرا که اسانس‌های با کیفیت حاوی مقادیر قابل توجهی ترکیبات طبیعی و ارزشمند گیاهی هستند.

اسانس در عطر سازی: ایزوله چیست؟

نوع سبک‌تری از اسانس‌ها نیز وجود دارند که ما آنها را ایزوله می‌نامیم. ایزوله‌ها نت‌های بویایی قوی و واضحی هستند که از اسانس‌ها گرفته می‌شوند. این مواد از تصفیه روغن یا اسانس با روش های شیمیایی به دست می‌آیند.

در طی این فرایند تصفیه، تفاوت‌های زیادی بین اسانس‌ها و ایزوله‌ها به وجود خواهد آمد. ایزوله‌ها احتمالا دیگر خواص دارویی گیاهان را ندارند و اغلب تغیراتی در میزان غلظت و رنگ آن‌ها اتفاق می‌افتد، اما در نهایت کیفیت نت‌های اسانس به گونه ای منحصر بفرد، بارزتر و شاخص‌تر می‌شود.

برای درک بهتر تصور کنید،  در این فرایند پیچیده، رایحه، کشت شده و شخصیتی غنی‌ و تکامل یافته پیدا کرده، نت بویایی انحصاری آن به ثبات رسیده و هویت می‌پذیرد. اکنون ایزوله (مشتق) آماده است تا ماهیت جدیدی از اسانس در عطر سازی مدرن را رقم بزند.

مجله اینترنتی بازاروما در مقالاتی مختلف به نقش برخی از این اسانس‌ها پرداخته جهت مشاهده می‌توانید روی لینک‌های زیر کلیک کنید.

استفاده از مشک در عطرسازی

آمبر یا نت کهربا در عطرسازی

نت سدر در عطرسازی

نت‌های آروماتیک در عطرسازی

اسانس پاتچولی در عطرسازی

نقش برگاموت در عطرسازی

اسانس در عطرسازی : خانواده های اصلی بویایی

تغییرات اجتناب ناپذیرند و صنعت عطرسازی هم مانند صنایع دیگر، تحولاتی را تجربه می‌کند. عطرسازی مدرن به لطف ایزوله‌ها و اسانس‌ها ترکیبات عطری منحصر به فردی را ایجاد می‌کند.

هر اسانس‌ در عطرسازی دارای نت‌های پایه، میانی و بالایی است. نت‌های بالایی یا نت‌های ابتدایی عطر، همان نت‌هایی هستند که هنگام اسپری کردن عطر استشمام می‌کنیم، نت‌هایی تند و تیز و سبک که به زودی تبخیر می‌شوند تا نت‌های میانی و پایه آشکار شوند. مولکول‌های بزرگ‌تر اسانس ها در عطرسازی، کندتر از مولکول‌های کوچک‌تر تبخیر می‌شوند و بهتر است به عنوان نت میانی یا پایه استفاده شوند.

درک این فرآیند به عطرسازان کمک می‌کند اسانس‌ها و ایزوله‌ها را به میزانی ترکیب کنند تا عطرهایی با ماندگاری طولانی و رد بوی جذاب طراحی کنند، ‌عطرهایی که تمام طول روز دوام می‌آورند یا هاله‌ای معطر به دور ما ایجاد می‌کنند.

اسانس‌ها و ایزوله ها علاوه بر ترکیب مولکولی خود، حاوی ترپن‌ها (Terpenes) هستند، همان ترکیبات شگفت انگیزی که به گیاهان عطر و بوی خاص‌شان را  می‌بخشند.

همه عطرها در یکی از این چهار خانواده بویایی اصلی قرار می‌گیرند:

• خانواده عطرهای گلی :‌ گل رز، گل شمعدانی، اسطوخودوس، نرولی، ایلانگ ایلانگ.

• خانواده عطرهای تازه: لیمو، شکوفه پرتقال، سیترونلا، نعناع، اکالیپتوس.

• خانواده عطرهای کهربایی : یاس، داوانا، دارچین، مر، پیپرین، چوب صندل.

• خانواده عطرهای چوبی : کاج، خس خس، چوب سدر، رزماری، درخت چای.

   

انتخاب اسانس در عطرسازی و نوع ایزوله‌های مکمل در فرآیند تولید عطر بسیار مهم است. یک عطر تمام هویت خود را به این مواد معطر مدیون است و بدون آنها، عطرها عملا وجود نخواهند داشت.

اطلاع از فرآیند تهیه و استخراج اسانس در عطرسازی این آگاهی را برای طراحان عطر به وجود می‌آورد تا بتوانند طراحی‌های منحصر بفرد خود را با ترکیب مناسبی از اسانس‌ها و ایزوله ها خلق کنند.

اسانس در عطرسازی : اسانس‌های با کیفیت، عطرهای با کیفیت‌تر

عطرهای گران قیمت، عطرهای نیش و عطرهای دیزاینری معمولا نسبت به عطرهای ارزان قیمت، روی پوست ماندگاری بیشتری دارند؛ دوام آن ها یک علت اصلی دارد،  این که آن‌ها در فرمولاسیون خود از اسانس‌های خالص و دست نخورده با طراحی مناسب برای نت‌های بالایی، میانی و پایه برخوردارند.

مهم ترین عوامل موثر بر کیفیت اسانس در عطرسازی عبارت است از سلامت گیاه، استفاده یا عدم استفاده از آفت کش‌ها و تکنیک های فرآوری و استخراج اسانس.

 استانداردهای کیفیت تهیه اسانس در عطرسازی می‌تواند برای هر کشور متفاوت باشد؛ اغلب این تولیدکنندگان اروپایی هستند که از بهترین اسانس‌ها در فرمولاسیون خود استفاده می‌کنند. این اسانس‌ها و روغن های ضروری از گیاهانی که با دقت و مراقبت خاص کشت شده، به خوبی آبیاری شده و بارور شده اند، استخراج می‌شوند.

می‌توان گفت اروپایی‌ها از اسانس‌های 100% خالص استفاده می‌کنند که عملا چیزی جز عصاره گیاهان نیست. در مقابل، بسیاری از تولیدکنندگان اسانس در عطرسازی از اسانس‌های ارزان قیمت یا با کیفیت پایین استفاده می‌کنند، حتی بعضی افراد روغن‌های ضروری اسانس را با روغن نباتی رقیق می‌کنند. این کار باعث می‌شود اسانس کیفیت خود را ازدست بدهد و در نتیجه کیفیت عطر ساخته شده از آن نیز تنزل می‌یابد.

اسانس‌های با کیفیت همیشه در بطری‌های شیشه‌ای به رنگ تیره عرضه می‌شوند. این اسانس‌ها حاوی ترکیبات فرار هستند که به راحتی تبخیر می‌شوند؛ بنابراین اسانس‌ها هرگز نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرند. محافظت از اسانس در برابر گرما و نور باعث می‌شود که عطر آن در طول فرآیند ساخت عطر به خوبی حفظ شود.

منبع